Jeżeli jesteś rodzicem rozeznającym właśnie kwestie ewentualnych kontaktów z dzieckiem (kontaktów Twoich lub współmałżonka), to zapraszam Cię do zapoznania się z tym wpisem.

Co bierze pod uwagę sąd?

Kwestia opieki i kontaktów z dzieckiem może być uregulowana zarówno w toku odrębnego postępowania przez sąd opiekuńczy lub przy okazji sprawy rozwodowej. W każdym jednak przypadku podstawową kwestią jaką będzie brał pod uwagę sąd jest dobro małoletniego dziecka.

W tym miejscu przeczytasz o porozumieniu rodziców w kwestii opieki i wychowania dziecka, które sąd może wziąć pod uwagę gdy jego treść będzie zgodna z prawem i dobrem dziecka. Jako rodzice macie pewną swobodę w tej kwestii, ponieważ ustawodawca nie narzucił w jaki sposób ma być ukształtowana treść takiego porozumienia.

Zanim jednak przejdziemy do szczegółów, kilka słów wprowadzenia:

Kontakty stałe, a kontakty naprzemienne

Uregulowanie kontaktów, zgodnie z brzmieniem kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, będzie miało miejsce w przypadku gdy dziecko stale przebywa u jednego z rodziców. Nie wyłącza to również sytuacji gdy rodzice i dziecko zamieszkują wspólnie. Sporadycznie sądy natomiast rozpatrują wnioski o uregulowanie tzw. kontaktów naprzemiennych.

Prawo polskie nie reguluje pieczy naprzemiennej, a jedynie praktyka orzecznicza zdaje się wychodzić rodzicom naprzeciw po nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, kodeksu postępowania cywilnego i wprowadzeniu tzw. rodzicielskiego planu wychowawczego. Pełnomocnicy i Strony wzorują się w tym przypadku na modelu naszych zachodnich sąsiadów, co nie do końca znajduje aprobatę u psychologów zdaniem których dochodzi do „przerzucania się dzieckiem”.

Kontakt naprzemienny, a dobro dziecka

Zasadniczo kontakt rodzica, przy którym dziecko na stałe nie przebywa, powinien pozostawać w odpowiedniej proporcji do uprawnienia rodzica, u którego dziecko ma stałe miejsce pobytu. Natomiast naprzemienne sprawowanie władzy rodzicielskiej przez rodziców, zdaniem niektórych, zaburza poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji u dziecka ponieważ zakłada, że każde z rodziców będzie spędzać z dzieckiem podobną ilość czasu (chodzi nie tylko o uczestnictwo w podejmowaniu istotnych decyzji w życiu dziecka, ale o aktywne uczestnictwo w jego życiu codziennym).

Porozumieniem to, inaczej tzw. rodzicielski plan wychowawczy, to nic innego jak określenie w szczególności:

• władzy rodzicielskiej (czy przysługiwać ma obojgu rodzicom czy jednemu)
• kontaktów, a w tym:
  • miejsca zamieszkania dziecka
  • trybu życia dziecka i jego rozwoju osobistego dziecka,
  • zajęć dodatkowych i ponoszenia kosztów z tym związanych
  • u kogo dziecko będzie spędzać weekendy, święta, wakacje, ferie itp.
  • kto i jak będzie decydował o edukacji, zdrowiu, wyjazdach zagranicznych dziecka itp.
  • czy dzieckiem mogą zajmować się dziadkowie czy inne osoby trzecie
  • co w przypadku gdy jedno z rodziców wyjedzie, zachoruje – tymczasowo nie będzie mogło sprawować opieki nad dzieckiem

Wszelkie ww. kwestie powinny być omówione i ustalone przez rodziców z poszanowaniem rozsądnych życzeń dziecka (zakładając, że jego wiek i możliwości poznawcze na to pozwalają) i przy wzajemnym zrozumieniu rodziców. Wówczas jest realna szansa, że przyjęte przez sąd, będzie funkcjonowało w rzeczywistości.

Gdzie zasięgnąć pomocy?

Nie zawsze łatwo jest osiągnąć porozumienie i kompromis dlatego też warto wtedy zastanowić się nad zasięgnięciem pomocy w instytucjach zawodowo zajmujących się tego typu sprawami (np. psycholog, mediator, radca prawny czy adwokat). Spojrzenie z zewnątrz i obiektywizm osób fachowo zajmujących się przygotowywaniem planów rodzicielskich w wielu przypadkach pozwala na szybsze wypracowanie porozumienia, niż kiedy rodzice pozostawieni są sami sobie, zwłaszcza w świetle emocji które nie opadły jeszcze po zakończonym procesie rozwodowym.